جدول دیه سال ۱۴۰۴ + محاسبه دیه اعضای بدن

اعلام رسمی دیه سال 1404

مبلغ دیه سال 1404 در تاریخ 22 اسفند ماه 1404 رسما توسط قوه قضائیه ابلاغ شد. بر اساس این ابلاغیه دیه ماههای عادی در سال 1404 به میزان 1.600.000.000 تومان (به حروف یک میلیارد و ششصد میلیون تومان) تعیین شده است. بر این اساس مبلغ دیه در ماههای حرام به میزان یک سوم بیشتر یعنی  2.133.000.000 تومان (به حروف دو میلیارد و یکصد و سی و سه میلیون تومان) می باشد.

جدول مقایسه دیه سال 1403 و 1404

نحوه محاسبه دیه کامل انسان 

در فقه اسلام، مبنای محاسبه دیه کامل انسان بر اساس اصول شریعت و منابع معتبر فقهی تعیین می‌شود. دیه کامل معادل مقادیری از اموال مشخص‌شده مانند ۱۰۰ شتر، ۲۰۰ گاو، ۱۰۰۰ دینار طلا یا ۱۰ هزار درهم نقره است که در روایات اسلامی مورد تأکید قرار گرفته است. این مقادیر به عنوان معیارهای سنتی تعیین دیه شناخته می‌شوند. جدول زیر مقایسه بین ارزش روز دیه کامل بر اساس اقلام فوق اشاره و دیه اعلام شده در سال 1404 را به نمایش می گذارد. طبیعتا در تعیین میزان دیه وضعیت اقتصادی کشور نیز لحاظ می گردد.

جدول مقایسه ارزش دیه فقهی با میزان دیه سال 1404

تأثیر مبلغ دیه بر تعیین شرایط و میزان حق بیمه

صنعت بیمه هر ساله در روزهای پایانی سال، منتظر اعلام رسمی مبلغ دیه توسط قوه قضاییه است. دلیل این اهمیت، تأثیر مستقیم میزان دیه بر نرخ حق بیمه بیمه‌ شخص ثالث خودرو و انواع بیمه‌های مسئولیت است.

با این حال، در سال‌های گذشته، رشد نرخ حق بیمه‌ها متناسب با درصد افزایش دیه نبوده است. این موضوع، تأثیر منفی بر توانگری مالی شرکت‌های بیمه داشته و باعث کاهش تعادل میان تعهدات بیمه‌گران و منابع مالی آن‌ها شده است.

در بیمه شخص ثالث، شرکت‌های بیمه اختیاری در تعیین نرخ حق بیمه ندارند. تعیین نرخ این بیمه‌نامه بر عهده بیمه مرکزی و هیئت دولت است و شرکت‌های بیمه صرفاً تابع مقررات و نرخ‌های مصوب هستند. در سال‌های اخیر، به دلیل مصلحت‌اندیشی‌های دولت و در نظر گرفتن شرایط اقتصادی جامعه، نرخ حق بیمه‌ها کمتر از میزان افزایش دیه رشد داشته است. این امر چالش‌هایی برای توازن مالی شرکت‌های بیمه ایجاد کرده و نیازمند بررسی دقیق‌تری در سیاست‌گذاری‌های آینده است.

میزان دیه در ماه‌های حرام

بر اساس احکام فقه اسلامی و قوانین جزایی ایران، اگر جنایتی منجر به فوت گردد، مستوجب پرداخت دیه کامل است. اما اگر این جنایت در یکی از ماه‌های حرام (محرم، رجب، ذی‌القعده، ذی‌الحجه) رخ دهد، میزان دیه یک‌سوم افزایش می‌یابد.(تغلیظ دیه) به این معنا که دیه کامل در ماه‌های عادی برابر با ۱۰۰ درصد دیه پایه است، اما در ماه‌های حرام به ۱۳۳ درصد افزایش می‌یابد.

افزایش دیه ماههای حرام تنها در موارد منجر به فوت اعمال می‌شود و شامل دیه جراحات و نقص عضو نیست.

این حکم در راستای احترام به این ماه‌های ویژه در اسلام و جلوگیری از خشونت و درگیری در این ایام وضع شده است. لازم به ذکر است که این افزایش دیه تنها در صورتی اعمال می‌شود که جرم در خارج از محدوده مکه مکرمه و خانه خدا رخ داده باشد؛ چراکه در محدوده کعبه، این حکم در تمامی ایام سال جاری است.با توجه به افزایش مبلغ دیه در این ماه‌ها، شرایط بیمه‌نامه‌های شخص ثالث و بیمه‌های مسئولیت نیز متأثر می‌شود و بیمه‌گران باید در قراردادهای خود این افزایش احتمالی را در نظر بگیرند.

ماه های حرام در سال 1404

در سال 1404 از تطابق ماههای حرام قمری با ایام ماههای شمسی می توان مشخص کرد که چه روزهای از سال شمسی ماه حرام به حساب می آیند. این ایام عبارتند از : 
✅ ماه ذی‌القعده: از 9 اردیبهشت  تا 6خرداد 1404
✅ ماه ذی‌الحجه: از 7 خرداد  تا 5 تیر 1404
✅ ماه محرم: از 6 تیر  تا 3 مرداد 1404
✅ ماه رجب: از یک دی تا 30 دی 1404

بنابراین، از 9 اردیبهشت تا 5 تیر 1404 دو ماه حرام ذی القعده و ذی‌الحجه پشت سر هم قرار گرفته‌اند. 

جدول ماههای حرام سال 1404

تفاوت دیه زن و مرد

در فقه اسلامی، میزان دیه زن و مرد برابر نیست و دیه زن به‌طور معمول نصف دیه مرد تعیین شده است. بر اساس نظر غالب فقها، دیه کامل یک مرد مسلمان معادل یکی از موارد زیر است: ۱۰۰۰ دینار طلا، ۱۰ هزار درهم نقره، ۱۰۰ شتر، ۲۰۰ گاو یا ۱۰۰۰ گوسفند. اما اگر جنایت بر زن واقع شود، میزان دیه او نصف این مقدار خواهد بود. این تفاوت در احکام دیه، ریشه در ملاحظات اقتصادی و اجتماعی دوران صدور این احکام دارد و به هیچ عنوان به تفاوت در کرامت انسانی زن و مرد مربوط نمی‌شود.

برابری دیه زن و مرد در تصادفات رانندگی

بر اساس قانون بیمه اجباری خسارات واردشده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه (مصوب ۱۳۹۵)، دیه زن و مرد در تصادفات رانندگی برابر شده است. طبق این قانون، در صورت وقوع حادثه، شرکت‌های بیمه موظف‌اند تفاوت میان دیه زن و مرد را از طریق بیمه‌نامه شخص ثالث جبران کنند. این سازوکار با هدف رعایت عدالت اجتماعی و کاهش تبعیض در پرداخت خسارات ناشی از حوادث رانندگی ایجاد شده است. در نتیجه، هرچند در احکام فقهی دیه زن نصف دیه مرد است، اما در تصادفات رانندگی، این اختلاف از طریق بیمه پوشش داده می‌شود و در عمل، میزان دیه پرداختی برای زنان و مردان یکسان خواهد بود.

انواع دیه:

دیات به طور کلی به دیه مقدر (دیه فوت و نقص عضو) و دیه غیر مقدر (ارش) تقسیم می‌شوند.

دیه فوت :

دیه فوت مبلغی است که در صورت مرگ یک فرد بر اثر حادثه یا جنایت غیرعمدی، به‌عنوان جبران خسارت مالی به اولیای دم پرداخت می‌شود. در فقه اسلامی و قوانین ایران، میزان دیه فوت در هر سال توسط قوه قضائیه تعیین و اعلام می‌شود. این مبلغ در ماه‌های حرام افزایش یافته و به ۱۳۳ درصد دیه عادی می‌رسد. همچنین، اگر متوفی زن باشد، دیه او در شرایط عادی نصف دیه مرد تعیین می‌شود، مگر اینکه بر اساس قوانین بیمه یا سایر مقررات، این اختلاف جبران شود.

دیه نقص عضو :

دیه نقص عضو مبلغی است که در صورت آسیب به اعضای بدن فرد و بر اساس میزان خسارت واردشده تعیین و پرداخت می‌شود. مقدار دیه برای هر عضو یا جراحت، بر اساس نظر کارشناسان پزشکی قانونی و احکام فقهی مشخص شده و ممکن است درصدی از دیه کامل انسان باشد. به عنوان مثال، دیه از دست دادن یک چشم معادل ۵۰ درصد دیه کامل و از بین رفتن یکی از انگشتان معادل یک‌دهم دیه کامل محاسبه می‌شود. این نوع دیه بسته به شدت آسیب، به‌صورت دیه مقدر (از پیش تعیین‌شده) یا ارش (بر اساس نظر کارشناس) تعیین می‌شود. ماههای حرام تاثیری در میزان دیه نقص عضو ندارند.

ارش :

ارش نوعی دیه غیرمقدر است که میزان آن در شرع اسلام مشخص نشده و بر اساس نظر کارشناس و قاضی تعیین می‌شود. طبق ماده ۴۴۹ قانون مجازات اسلامی، ارش با توجه به نوع و شدت آسیب، تأثیر آن بر سلامت فرد و سایر عوامل مؤثر، توسط پزشکی قانونی برآورد شده و قاضی بر اساس آن حکم صادر می‌کند. ارش معمولاً در مواردی مانند کبودی، کوفتگی، برخی شکستگی‌ها و آسیب‌های داخلی که دیه مشخصی ندارند، اعمال می‌شود.

انواع جراحات از لحاظ دیه

حارصه:

جراحت سطحی که در حد خراش پوست باشد و منجر به خونریزی نشود.

دامیه:

جراحتی که اندکی وارد گوشت شده و باعث خونریزی کم یا زیاد گردد.

متلاحمه:

جراحتی که موجب بریدگی عمیق گوشت شود اما به پوست نازک روی استخوان نرسد.

سمحاق:

جراحتی که علاوه بر بریدگی عمیق گوشت، به پوست نازک روی استخوان نیز برسد.

موضحه:

جراحتی که پوشش نازک روی استخوان را پاره کرده و سفیدی استخوان را نمایان سازد.

هاشمه:

جنایتی که موجب شکستگی استخوان شود، حتی اگر همراه با جراحت نباشد.

منقله:

شکستگی استخوانی که درمان آن تنها با جابجا کردن استخوان امکان‌پذیر باشد. در این نوع جراحت، قصاص ممکن نیست و فقط دیه تعیین می‌شود.

مأمومه:

جراحتی که به کیسه مغز برسد. در این جراحت نیز قصاص امکان‌پذیر نیست و دیه آن یک‌سوم دیه کامل است.

دامغه:

جراحتی که کیسه مغز را پاره کند. در این نوع آسیب، علاوه بر یک‌سوم دیه، ارش نیز تعلق می‌گیرد.

محاسبه دیه اعضای مختلف بدن

دیه اعضای مختلف بدن یکی از بخش‌های مهم در قوانین مرتبط با دیه است که میزان آن بسته به نوع عضو و شدت آسیب متفاوت تعیین می‌شود. در فقه اسلامی و قانون مجازات اسلامی، برای هر یک از اعضای بدن که دچار قطع، نقص یا ازکارافتادگی شوند، مبلغ مشخصی به‌عنوان دیه در نظر گرفته شده است. این مبالغ بر اساس دیه کامل انسان محاسبه شده و برای هر عضو درصد معینی از آن تعیین می‌شود. در ادامه، جداول دیه اعضای مختلف بدن ارائه شده است. نحوه محاسبه دیه در پزشکی قانونی نیز معمولا بر اساس محاسبات مندرج در جداول زیر صورت می پذیرد.

محاسبه دیه بینی

دیه بینی در قوانین فقهی و حقوقی بسته به نوع و شدت آسیب متفاوت است. آسیب‌هایی مانند شکستگی، قطع، پارگی، کبودی، خراشیدگی، انحراف و از بین رفتن پره‌های بینی، هرکدام میزان مشخصی از دیه را شامل می‌شوند. دیه کامل بینی برابر با دیه کامل انسان است و در مواردی مانند از بین رفتن نرمه بینی، شکستگی همراه با فساد، یا پارگی شدید، دیه کامل در نظر گرفته می‌شود. برای آسیب‌های جزئی‌تر مانند شکستگی قابل اصلاح، خراشیدگی یا کبودی، درصدی از دیه محاسبه می‌شود. در ادامه، جدول میزان دیه انواع آسیب‌های بینی ارائه شده است.

جدول دیه آسیب های وارده به بینی در سال 1404

محاسبه دیه پا

محاسبه دیه پا بر اساس قوانین فقهی و قضایی انجام می‌شود و میزان آن بستگی به نوع آسیب دارد. دیه کامل یک پا معادل نصف دیه کامل انسان است و در صورتی که هر دو پا قطع شوند، دیه فرد به میزان دیه کامل محاسبه می‌شود. علاوه بر قطع عضو، شکستگی، دررفتگی، کبودی، تورم و جراحات سطحی نیز دارای دیه مشخصی هستند. در این جدول، انواع آسیب‌های وارده به پا و میزان دیه مربوط به هر مورد بر اساس مبلغ دیه سال 1404 ارائه شده است.

جدول دیه آسیب های وارده به بینی در سال 1404

محاسبه دیه دندان‌ها

دیه دندان‌ها بر اساس نوع و محل قرارگیری آن‌ها در دهان تعیین می‌شود. دندان‌های پیشین، نیش و چهارتایی که جمعاً ۱۲ دندان را شامل می‌شوند، از اهمیت بیشتری برخوردار بوده و دیه هرکدام یک‌بیستم دیه کامل محاسبه می‌شود. در مقابل، دندان‌های عقب که در چهار طرف فک بالا و پایین قرار دارند، دیه کمتری داشته و برای هر دندان یک‌چهلم دیه کامل در نظر گرفته شده است. میزان دیه دندان‌های آسیب‌دیده یا ازبین‌رفته، بر اساس این محاسبات و نرخ دیه سال ۱۴۰۴ مشخص می‌شود.

جدول دیه آسیب های وارده به دندان در سال 1404

محاسبه دیه سر و کبودی صورت

دیه سر و کبودی صورت بسته به شدت آسیب و تأثیر آن بر سلامت فرد متغیر است. آسیب‌های جزئی مانند کبودی و تورم بسته به میزان تغییر رنگ پوست و شدت ضربه، با ارش تعیین می‌شوند. در مقابل، آسیب‌های جدی‌تر مانند شکستگی استخوان سر، جراحات عمیق یا صدماتی که به مغز آسیب وارد کنند، دیه مشخص و سنگین‌تری دارند. برخی از این صدمات مانند شکستگی‌های جمجمه یا جراحاتی که کیسه مغز را پاره کنند، درصد بالایی از دیه کامل را شامل می‌شوند. همچنین، در مواردی که آسیب منجر به کما یا فوت فرد شود، دیه نفس محاسبه می‌شود.

جدول دیه آسیب های وارده به سر و صورت در سال 1404

محاسبه دیه زبان و آسیب‌های مرتبط

دیه زبان با توجه به نوع و شدت آسیب وارده متغیر است. آسیب‌های جزئی مانند خراشیدگی بدون جاری شدن خون (حارصه) یا کبودی زبان، با درصد کمی از دیه کامل محاسبه می‌شوند. در مقابل، آسیب‌های جدی‌تر مانند جراحت‌های عمیق (متلاحمه)، فلج شدن زبان یا قطع کامل زبان، درصد بالاتری از دیه کامل را به خود اختصاص می‌دهند. برای مثال، قطع شدن زبان سالم دیه کامل و قطع شدن زبان فلج یک‌سوم دیه کامل را شامل می‌شود. در مواردی مانند از بین رفتن حس چشایی در یک قسمت زبان، میزان دیه به صورت ارش و بر اساس نظر کارشناس تعیین می‌شود. همچنین، آسیب‌هایی که منجر به از دست دادن کامل عملکرد زبان یا حس چشایی شوند، دیه سنگین‌تری دارند و ممکن است درصد قابل توجهی از دیه کامل را شامل شوند.

جدول دیه آسیب های وارده به زبان در سال 1404